II. Abdülhamid’in özel yaşamı

[II. Abdülhamid’in özel yaşamı] Georges Dorys [Alexandre Adonossi], Private Life of the Sultan, D. Appleton, New York, MDCCCCI [1901]. xiii, 277, [10] s [yayıncı ilanı], çift renk başlık sayfası, başlık s önünde 1 levha (Abdülhamid’in siyah-beyaz resmi), metin dışında 12 levhada siyah-beyaz fotoğraflar, 19 x 13 cm, yayıncısının üst kenarı altın yaldızlı bez cildinde. Fransızca’dan çeviren ve önsözü yazan Arthur Hornblow. Georges Dorys yazarın kullandığı mütear isimdir. Yazarın babası Konstantin Adossidi Paşa 1872-1874 ve 1878-1884 yılları arasında Sisam adası beyliğinde, Girit valiliğinde bulunmuş ayrıca Osmanlı başkentinde bakanlık yapmıştı. Yazar eserini oluştururken babasının siyasi arenanın tam merkezinde bulunması sayesinde birinci elden topladığı meteryali kullanmış, materyalin diğer bir kısmı ise yazarın London Times’ın muhabiri olarak görev yaptığı dönemde biraraya gelmiştir. Kitabın yazarı Jön Türk hareketinde aktif olarak çalışmış, Paris’e kaçmış, kitabı da orada yazmıştır. Yıldız Saray’ına yakın olduğu için II. Abdülhamid’i yakından tanıma fırsatını bulan yazar Sultan’a ve yönetimine muhaliftir. Kitabında özel olarak korunan sarayında her an korku içinde yaşayan, zehirlenme korkusu nedeniyle yiyeceği yemeği önce kedi ve köpeklere tattıran, yaşadığı korkunun bir göstergesi olarak sarayı gece gündüz aydınlık tutan bir sultan portesi çizmektedir. Doğal olarak II. Abdülhamid kitabın basımından sonra kitabın basımını engellemek üzere girişimlerde bulunmuş, örneğin iş İsveç’te kitabın satışını engellemekle sınırlı kalmamış, kitabı aldığından şüphe edilenlerin evleri basılmıştır. Sultan, Fransızca basımın yapıldığı Fransa’da kitabın satışını engellemeye çalışmışsa da kitabın kamuoyunda yarattığı heyecan bunun yapılmasına imkan vermemiştir. Kitap önce Fransızca olarak Abdul-Hamid Intime (Paris, 1901) adıyla basılmış, hemen ardından müzayedemizde sunulan İngilizce baskısı yayınlanmıştır.