Aya İrini Kilisesi’nin Mimarisi

Walter S[ykes]. George, The Church of Saint Eirene at Constantinople, with an Historical Notice by Alexander van Millinegn M.A., D.D. Professor of History, Robert College, Consantinople and An Appendix on the Monument of Porphyrios by A. M. Woodward, M.A., A. J.. B. Wace, M. A., Published for the Byzantine Research & Publication Fund by Henry Frowde, Oxford University Press, London, New York, Toronto, Melbourne and Bombay, [1913]. xiv, 87 s, metin içinde 39 fotoğraf, plan, kroki vs, künye sayfası önünde 1 levha, metin sonunda 29 levha (2’si renkli), ex-library, 37.5 x 27.5 cm (folyo), yayıncısının sırtı tamirli bez cildinde. Bu eser Aya İrini’nin tam bir deskripsiyonunu ve belgelemesini içermektedir. Eserde yapının Bizans devri tarihi için ayrılan kısım Alexander van Millingen tarafından hazırlanmıştır. Millingen, bu monografiden bir sene evvel yayınlanan “Byzantine Churches of Constantinople” adlı kitabında Aya İrini için ayırdığı kısımda George’un araştırma sonuçlarını ve çizimlerini kullanmıştır. George’un çalışmasından önce Aya İrini ile ilgili uzun süreli çalışmalara izin verilmemişti. Yapıda uzun süreli çalışma yapmak isteyen Byzantine Research and Publication Fund (Londra) için Profesör Alexander van Millingen’in de yardımlarıyla 1909 yılında bir izin çıkarılmıştır. Bu dönemde bu fon tarafından desteklenmekte olan Walter George Selanik’teki Bizans kiliselerini incelemek amacıyla yola çıkmak üzereydi. Kendisinden Aya İrini’yi de çalışması dahiline alması istenir. Tam George’un Aya İrini’de çalışmaya başladığı dönemde yapının onarıma girmesi sayesinde sıvaların yenilenmesi için kurulan iskeleleri kullanarak duvar yüzeylerini yakından görüp incelemeye ve belgelemeye olanak bulur. George’un monografisinde yapıyla ilgili somut bilgiler verilmesi yaklaşımı benimsenmiştir. Kitaba detaylı bir kayıt ve analiz olarak bakılabilir. Yapıyı etkileyen öğeler ve mimarlık tarihi içindeki yeri yazarın açıklamaya çalıştığı konular arasında değildir. Karşılaştırma yaptığı diğer yapıların da sadece kendi gezip gördükleriyle sınırlı olduğunu belirtmektedir.