Bizans Ve Osmanlı İstanbul’unu Anlatan Kitapların En Ünlülerinden (2 Cilt)

Edwin A[ugustus]. Grosvenor, Constantinople, Little, Brown and Company, Boston, 1900 (2. baskı). 2 cilt: xxii, 413, [3] s, başlık s önünde pelür kağıdı ile korunmuş 1 levha, metin dışında 1 katlanır harita, 1 katlanır panorama faksimilesi (1635 tarihli) ; xiii, 417-811, [7] s, başlık s önünde pelür kağıdı ile korunmuş 1 levha, iki ciltte metin içinde bazıları tam sayfa 200’den fazla siyah-beyaz fotoğraf, resim, harita, vs, indeks, 22.5 x 14.5 cm, yayıncısının ön yüzü armalı bez ciltlerinde. İstanbul’un tarihi üzerine genel eser. Ünlü Grosvenor ailesinden olan E. A. Grosvenor (1845-1936), uzun yıllar İstanbul Robert Kolej’inde öğretmenlik yapmıştır. Dönemin Müze-i Hümayun müdürü Osman Hamdi Bey ve arkeolog Paspati gibi kentin tarihini ve arkeolojisini iyi bilen kişilerle tanıştı. Bunların da teşvik ve katkıları ile elimizde bulunan İstanbul’un tarihi topoğrafyası üzerine yazılmış en önemli kitapların biri olan Constantinople kitabını kaleme almıştır. Kitap, baskı tekniği, bilgilerin güvenirliliği, görsel malzemelerin bolluğu açısından büyük ilgi görmüştür. Yazar, İstanbul’un Bizans ve Türk dönemi mimari yapılarını, toplumsal yaşayışı ayrıntılarıyla yansıtmayı başarmıştır. Kiliseler, camiler, türbeler, surlar, saraylar, hanlar, hamamlar, çarşılar, 1880’li yıllarda çekilmiş 200’den fazla fotoğrafla zenginleştirilmiştir. 1. cildin 70 sayfa tutan ilk üç bölümü İstanbul’un tanıtımı ve Bizans ile Osmanlı dönemlerindeki tarihine, hemen ardından gelen üç sayfalık bölüm devrin padişahı II. Abdülhamid’e ayrılmıştır. Takibeden bölümlerde Haliç ve köyleri, Galata, Péra, Boğaziçi, Üsküdar, Kadıköy, Adalar, Bizans’ın o döneme ulaşamayan hamamları, forumları, sarayları, kiliseleri, hipodromu ile günümüze ulaşan Valens kemeri, sarnıçlar, zindanlar, sütunlar, Galata Kulesi, camiye çevrilmiş kiliseler anlatılmaktadır. 2. cilt camiye çevrilmiş kiliselerle başlamakta, bu bölümde 24 Bizans kilisesinin akıbetleri, yazıtları, mozayikleri, çağdaş ve geçmişteki durumlarını gösteren gravürler, çizimler ve fotoğraflarla güçlendirilerek ayrıntıya inilerek anlatılmaktadır. Hemen ardından gelen hacimli bölümde Aya Sofya incelenmiştir. Diğer bölümlerde İstanbul’un surları, Haliç, Marmara ve Kıt’a surları olmak üzere üç kısımda, 22 selatin, valide ve vüzera camisi ve türbe ayrı ayrı ele alınarak incelenmiş, sonra diğer camiler, saray ve müzeler etraflıca anlatılmıştır. İstanbul konulu antika kitap koleksiyoncuları için vazgeçilmez bir kitaptır. 1. baskı 1895 yılında yapılmıştır.